Urolithiasis, a condition in which calculi are found in the urinary tract, has been known for centuries. Although the disease was considered casuistic in the pediatric population, its prevalence is rising among both children and infants. The occurrence of the disease is greater in developed countries, therefore urolithiasis should be considered a lifestyle disease. Its etiopathogenesis has not yet been well understood. Kidney stone formation is influenced by factors such as climate, eating habits, profession, fluid intake, genetic predisposition, urinary tract infections and malformations of the urinary tract. Calculi are usually composed of mixed mineral substances. Only about 30% are made up of one chemical substance, calcium oxalate being the most common. Urolithiasis can be asymptomatic and accidentally diagnosed. Abdominal pain is the most common clinical symptom, however disease presentation among infants is nonspecific. Hematuria is a common clinical finding. Ultrasonography is the most important diagnostic tool in the diagnosis of kidney stone disease. Metabolic evaluation is required in every case of urolithiasis in the pediatric population, as metabolic disorders can be found in the majority of cases in this age group. The spontaneous passage of calculi less than 6mm in diameter is likely. Invasive treatment should be carried out if stones exceed 6mm in diameter or fail to expulse spontaneously. Prophylactic treatment includes adequate fluid intake, healthy eating habits and physical activity to maintain a healthy weight. Urolithiasis is a recurrent disease, therefore long-term treatment, prophylaxis and a lasting change in dietary habits are essential.
Kamica układu moczowego, czyli obecność złogów w układzie moczowym, towarzyszy człowiekowi od najdawniejszych czasów. Obecnie zaobserwowano wzrost częstości jej występowania, także u dzieci oraz niemowląt, co uprzednio uważano za kazuistykę. Problem dotyka częściej osób żyjących w krajach wysokorozwiniętych, dlatego kamicę układu moczowego zaczęto nazywać chorobą cywilizacyjną. Etiopatogeneza kamicy nie została dotychczas dokładnie poznana, wiadomo jednak, że na powstawanie złogów ma wpływ wiele czynników między innymi: klimat, zwyczaje żywieniowe, rodzaj wykonywanej przez chorego pracy, ilość spożywanych płynów, uwarunkowania genetyczne, zakażenia układu moczowego, wady budowy nerek i układu moczowego. Większość kamieni ma mieszany skład mineralny, jedynie około 30% zbudowanych jest z jednego związku chemicznego. Najczęściej spotykamy złogi zbudowane ze szczawianu wapnia. Kamica może mieć przebieg bezobjawowy i często bywa wykrywana przypadkowo. Najczęstszym objawem klinicznym jest ból brzucha. U niemowląt objawy mogą być bardzo niespecyficzne. Dość częstą nieprawidłowością wykrywaną w badaniach laboratoryjnych jest krwinkomocz. Najważniejszym badaniem obrazowym w diagnostyce kamicy jest badanie ultrasonograficzne. Każde dziecko z kamicą powinno mieć przeprowadzone dokładne badania dotyczące ewentualnego metabolicznego podłoża choroby ponieważ u większości pacjentów pediatrycznych można wykazać metaboliczne predyspozycje do tworzenia złogów. Większość kamieni o wielkości nie przekraczającej 6 mm w najszerszym wymiarze, może zostać samoistnie wydalona, pozostałe − większe lub po nieudanej próbie leczenia ekspulsywnego, powinny być zakwalifikowane do leczenia zabiegowego. Postępowanie profilaktyczne obejmuje odpowiednią podaż płynów, stosowanie zasad „zdrowego odżywiania”, aktywność fizyczna dla utrzymania prawidłowej masy ciała. Kamica układu moczowego jest chorobą o charakterze nawrotowym, tak więc leczenie, profilaktyka i trwała zmiana zwyczajów żywieniowych powinny obejmować praktycznie całe życie chorego.
Journal of mother and child. 2021 Jan 29*** epublish ***
Katarzyna Jobs, Magda Rakowska, Aleksandra Paturej
Department of Pediatrics, Nephrology and Allergology, Military Institute of Medicine, Warsaw, Poland.